Delme işlemindeki kuvvetler
Bir delik açılırken değişik yönlerde iki kuvvet etkide bulunur: Matkap ucu döner ve keskin spiral yapılı kesici ağızlarıyla malzemeyi keserek taşır (dönme kuvveti) – ve bu kuvvet delik yönündeki basınçla deliğin açılmasını sağlar (itme kuvveti). Darbeli delmede ise alet darbeleme işlevinin sağladığı itme kuvveti matkap ucunun delik içinde ilerlemesini destekler. Bu sayede beton gibi sert malzemede daha hızlı ve daha etkin çalışılır.

Darbe mekanizması
Darbeli matkapların – adı üstünde – bir darbeleme mekanizmaları vardır, bu mekanizma beton ve taş gibi birçok malzemelerde delik açarken devreye sokulabilir ve delme işleminin daha hızlı ve etkin biçimde yapılmasını sağlar. Şanzıman içindeki özel bir mekanik sistemle mandren matkap ucu ile birlikte devir sayısına göre ön tarafa doğru dakikada 48.000'e varan darbeleme yapar ve kullanıcının delme işlemini daha rahat yapmasına yardımcı olur. Ancak dikkat: Darbeli matkaplar her türlü delik açma işlerinde kullanılamaz, darbeleme mekanizması ancak duvarlarda, tavanlarda ve zeminlerde devreye sokulabilir. Ahşap, metal, duvar veya hassas malzemelerde darbeleme mekanizmasının kapatılması gerekir. Aynı husus vidalama, taşlama/zımparalama veya polisaj işlemlerinde de geçerlidir.

Mekanik devir sayısı sınırlandırması
Hassas malzemelerde delme yaparken maksimum devir sayısının sınırlandırılmasında yarar vardır. Bu nedenle birçok ana şalterde şalter mandalında küçük bir düğme bulunur. Bu küçük düğme ana şalteri sonuna kadar çekmenizi önler. Düğmeyi ne kadar saat yönünün tersine çevirirseniz ayar yolu da kadar kısa olur – ve maksimum devir sayısı da o kadar düşük olur. Dikkat: Eğer aletinizin bu küçük ayar düğmesi varsa ve aletinizin performansından memnun değilseniz: Aleti onarıma yollamadan önce düğmenin ayarını konrol edin. Aletin düşük performansta çalışması genellikle son yapılan işte devir sayısının sınırlandırılmış olmasından kaynaklanır.

Elektronik sistem
Modern darbeli matkaplarda devir sayısı elektronik olarak kontrol edilir ve ayarlanır. Kullanıcı olarak ana şalterin aynen bir otomobilin gaz pedalı gibi işlev gördüğüne dikkat edin: Şalteri ne kadar arkaya iterseniz mandren ve matkap ucu o kadar hızlı döner.

Power-Control ile elektronik devir sayısı sınırlandırması
Büyük BOSCH darbeli matkaplarda devir sayısı ayar düğmesi ile mekanik olarak değil, Power-Control'lü elektronik sistemle sınırlandırılır. Örneğin BOSCH PSB 1000 RPE, PSB 750-2 RPE vePSB 1200-2 RPE Power-Control ile donatılmıştır. Sürgülü şalteri delme sembolü üzerine getirin ve devir sayısını ayar düğmesi ile ayarlayın.

Elektronik tork sınırlandırma
Power-Control'lü aletlerde maksimum devir sayısını mı yoksa maksimum gücü (tork) mü ayarlayacağınıza karar vermelisiniz. Örneğin tork sınırlandırması ahşap malzemede vidalama işleri yapılırken önem taşır: Bu sayede vidalardan herhangi birisinin aşırı ölçüde sıkılmasını önlersiniz. Aksi takdirde vida sıkma kuvvetini kaybeder ve tutmaz hale gelir. Çok sayıda vidayı aynı seviyede sıkmak isterseniz, tork sınırlandırma sistemi önem kazanır. Ayrıca Power-Control bir emniyet debriyajı gibi işlev görür: Eğer matkap ucu bloke olursa alet elinizden savrulmaz. Bu şekilde Power-Control matkap ucunun kırılmasını, malzemenin yarılmasını veya şanzımanın hasar görmesini önler. Sürgülü şalteri vida sembolü üzerine getirin ve ayar düğmesi ile torku ayarlayın.

2-Vitesli şanzıman
Bazı BOSCH darbeli matkapların 2 vitesli şanzımanları vardır. Bu şanzıman aynen bir otomobilin şanzımanı gibi çalışır: Birinci viteste düşük devir sayısı ve fazla güç, ikinci viteste ise yüksek devir sayısı ve düşük güç. İkinci viteste hız (devir sayısı) ile güç (tork) arasındaki orantı 1 vitesli aletteki gibidir. Birinci vitese geçilince daha yüksek tork seçilmiş olur. Buna örneğin büyük çaplı vidaları takarken, karot uçlarıyla delme yaparken ve karıştırma yaparken gereksinim duyarsınız. Birinci viteste bu işleri daha hızlı ve daha kaliteli yaparsınız. Bu nedenle özellikle yüksek performanslı darbeli matkaplar iki viteslidir.